Никола Тесла, човекот кој го измисли 20 век
— 8 јануари, 2017Никола Тесла починал на седми јануари во 1943 година пред 74 години, на 87 годишна возраст. Извонредниот интелект на Тесла, најчесто не бил разран, дури ни од научниците, биидејќи бил многу понапред од своето време, и затоа, неговите идеи не биле прифаќани. Понекогаш Тесла изгледал речиси како да им пркоси на научните факти, што резултирало со тоа што овој гениј го ставале настрана, а наместо ова неговите наследници ги промовирале неговите изуми.
Во подоцнежните години, Тесла се „стекнал” со етикета на по малку луд научник, едноставно, како „смислен” за новинарите кои преферирале сензации. Со многу зајадлив критицизам биле дочекани неговите шпекулации во поглед на комуникацијата со други планети, неговото тврдење дека, кога би можела да се подели, Земјата би личела на јаболко, како и тоа дека зраците на смртта (Икс-зраци) можат да уништат 10.000 авиони на оддалеченост од 400 километри.
„Знам двајца извонредни луѓе, еден сте Вие, а вториот е овој млад човек”, напишал менаџерот во Париз во препораката што требало да му ја врачи Тесла на славниот Томас Едисон по пристигнуањето во САД. По една година работа во компанијата на Едисон, Тесла понудил неколку профитабилни патенти и кога си ги побарал ветените 50 илјади долари за да ја реорганизира и да ја „подигне” компанијата, Едисон му одговорил: „Тесла, ти не го разбираш американскиот хумор”.
Понекогаш изгледало како Тесла да им пркоси на научните факти, па овој гениј го ставале настрана
Неколку години по пристигнувањето во САД, Тесла, сепак, се стекнал со висок рејтинг во американската научна јавност откако јавно го обелоденил својот изум за безжично пренесување енергија и комуникации. Во битката наречена „Војна на електриката” тој излегол како победник и станал херој во очите на американската јавност. Тесла бил главниот актер во таа војна, во која учествувале инженери кои ја поддржувале наизменичната струја, а од другата страна инженерите кои застанале зад директната струја. „Вестингхаус” наспроти „Џенерал електрик” – Тесла наспроти Едисон. Компанијата „Вестингхаус” со патентот на Тесла ги доби за експлоатација водопадите на Нијагара, од каде што потече струја за Бафало, Њујорк. Тесла стана славеник, се стекна со статус на суперѕвезда.
Никола Тесла, според многумина еден од најзначајните научници и инженери на новото време, верувал во технологијата, во материјализмот, но и во специфичното социјално устројство во кое нагласена улога треба да имаат експертите. Сметал дека таквото устројство ќе го постави во заедницата на научниците и инженерите на САД. За жал, аналитичарите забележале дека прагматичниот американски „индустриски мотор” не бил подготвен да се наполни од теоретските заклучоци на научник каков што бил Тесла. Оние кои подоцна го истражувале неговото дело и личност тврдат дека тој претставува големо отстапување од парадигмата на модерната физика.
Иако Тесла ја добил техничката војна со Едисон, инвеститорите – големите играчи, како што е славниот банкар Морган, сж уште биле доминантни. Подоцна, кога Тесла го изгубил рејтингот, тој го препознал фактот дека, всушност, бил поттуркуван зад сцената од финансиските моќници што го поддржувале дотогаш.
Инаку, според познавачите, главната причина поради која Тесла не успеал да ч се наметне на американската индустриска заедница било и тоа што некои од главните индустриски моќници сметале дека Тесла бил окултист, суеверен, па дури и псевдонаучник.
Тесла ја користел старата санскрит-терминологија во своето толкување на природните феномени и заклучил дека тоа е добар начин да ги опише физичките механизми на универзумот. Неговиот концепт по неговата смрт имал влијание врз учењето на една од јогинските школи, прво нешто што се инфилтрирало од Веда-филозофијата на Запад.
Меѓу другото, Тесла имал визија за космосот како соединение за безброј октави од електрични вибрации. Негова желба била да може да ја разбере заемноста на хармоничните осцилации, како основа на универзумот. Сметал дека ќе може математички да ги демонстрира силата и материјата и да ги сведе до потенцијална енергија.
Тесла успешно комбинирал неколку различни филозофии од источниот мистицизам, логичниот позитивизам, социјалниот дарвинизам, феноменализмот и егзистенционализмот, соединувајќи ги во една целина, на ниво на законик, успешно применувајќи ги во својот живот. Комбинацијата од источниот мистицизам и модерната висока технологија била неговото верување.
Тесла во САД пристигнал со четири долари во џебот и еден куп негови песни. „Нема да имаш ништо во џебот ако претходно немаш во главата”, била омилената поговорка на Тесла. За големиот научник и изумител не може да се каже дека немал ништо во главата, но, сепак, тој умрел сам и сиромашен во еден хотел во Њујорк. Денес, одбележувајќи 150 години од неговото раѓање, можеме да констатираме дека Тесла го задолжил човештвото со околу 1.000 различни патенти и пронајдоци. Самата бројка и не е толку значајна ако не се потенцира дека со своите изуми тој создал основа, отворил пат за нови пронајдоци и за нов технолошки развој на модерното време. Токму поради тоа многумина го нарекуваат – човекот кој го измисли 20 век.
Автор:
Слични статии
-
-
Белите дробови не служат само за дишење
25 март, 2017 -
Последни статии
-
Мирко Попов: „Мораме да се бориме за секој милиметар нормалност. Психички ни е неопходна таа борба. И музиката ни е неопходна.“
— 27 март, 2024Навикнат сум да живеам во комплетно недоразбирање со мнозинството. Порано мислев дека ако дадам сè од себе, во еден момент ќе се разбереме и ќе заживееме среќно и весело до крајот на животот. Тоа кога бев млад. Сега кога сум поискусен, кога можам да ги согледам дури и резултатите од сопствените залагања, јасно ми е…
-
Почина Слаѓана Милошевиќ иконата на новиот бран во поранешна Југославија
— 26 март, 2024На 69-годишна возраст почина Александра Слаѓана Милошевиќ, иконата на новиот музички бран во осумдесетите години во поранешна Југославија. Важеше за икона која ги рушеше сите табуа, а на пошироката јавност ѝ е најпозната по хит-нумерата „Принцеза“ која во 1984 година ја сними со Дадо Топиќ. Вистински бум направи со антологискиот хит и спот „Мики, Мики“…
-
Почина Томислав Петернек, легендарниот фотограф кој ги овековечи последиците од скопскиот земјотрес
— 24 март, 2024Познатиот српски фотограф Томислав Петернек почина на 91-годишна возраст во Белград. Тој беше носител на највисоките титули во професијата и добитник на повеќе домашни и меѓународни награди, а неговите фотографии беа објавени во најзначајните светски весници, пренесува РТС. Томислав Петернек е роден 1933 година во Винковци, а со фотографија се занимава од 1954 година, пишува…
-
ПОЧИНА МИРКО ПОПОВ, ЕДЕН ОД ПИОНЕРИТЕ НА ЕЛЕКТРОНСКАТА СЦЕНА ВО МАКЕДОНИЈА
— 24 март, 2024Денеска по кусо боледување почина еден од највлијателните и најуспешни скопски диџеи, музичари, композитори, текстописци, издавачи и продуценти Мирко Попов. Попов е роден во 1972 година во Скопје. Израснат во Градски ѕид, како што и самиот велеше во неговото „кучкар маало“, почнува да купува плочи и ја засакува музиката уште од основното училиште, што логично резултираше со првите…
-
Лидија Димковска е добитничка на наградата Роман на годината за „Единствен матичен број“
— 15 март, 2024Романот „Единствен матичен број“ на Лидија Димковска е добитник на наградата „Роман на годината“ за 2023 година што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“. Објавувањето на добитникот на наградата се одржа денеска во кафе-книжарницата „Буква“, а за победникот одлучуваше жири-комисија составена од Влада Урошевиќ, Бранко Цветкоски, Марија Ѓорѓиева, Сашо…
-
Пет романи во најтесен избор за наградата „Роман на годината“
— 11 март, 2024„Единствен матичен број“ од Лидија Димковска („Три“), „Ако се родат некакви чувства: зборник за љубовта на Гоце и Јанка“ од Блаже Миневски („Матица македонска“), „Заборав“ од Томислав Османли („ВиГ Зеница“), „Сѐ уште можам нешто да сторам“ од Фросина Пармаковска („Или – или“) и „Зелениот дворец“ од Сибо („Арс Либрис“) се петте романи што се најдоа…
-
ВРЕДНОСТА НА СПОМЕНИТЕ И НЕДОРАЗБИРАЊЕТО
— 18 февруари, 2024(Кон претставата „Поткровје“, по драмскиот текст „Цена“ на Артур Милер во продукција и режија на Александар Ивановски во копродукција со Македонскиот народен театар од Скопје. Главни улоги: Томислав Давидовски, Хари Михајловски, Елена Кузманов, Горан Ников) Двоактната пиеса на Артур Милер е напишана во далечната 1967 година, веднаш по неговите големи пиеси со кои стекнува светска…
-
ОБЛАК ЧИСТА АКТЕРСКА ИГРА
— 13 февруари, 2024(Кон претставата „Бура и продор“ по концепт и режија на Теа Беговска, а во продукција на Интернационалниот театарски фестивал „Скупи“. Главни улоги: Илин Јовановски, Дениз Рустеми, Бојан Лазаров, Миа Кантарџиева Петровска, Тодор Стојковски, Дин Ибрахим) Најпознатата сентенца на Питер Брук во неговото капитално теоретско дело „Празен простор“ вели: „Можам да земам кој било празен простор…
