118 години од раѓањето на Димитар Пандилов – основоположник на македонското современо сликарство
— 1 март, 2017Димитар Аврамовски Пандилов, македонскиот претставник на импресионизмот и еден од основачите на ДЛУМ (Друштвото на ликовните уметници на Македонија) .е роден на денешен ден, први март, пред 118 години во 1898 година.
„Не треба да се заборави дека она што заедно со неколкуте свои колеги, основоположници на современата македонска ликовна уметност (Лазар Личеноски, Никола Мартиноски, Димо Тодоровски…) го има создадено како сведок на „драматичните историски настани што водат кон, а потоа се и дел од борбата за национално ослободување на македонскиот народ, претставува историски потфат во процесот на создавањето и развојот на современата македонска ликовна уметност“. Ова, како и сите натамошни одбележувања на творештвото на Димитар Пандилов, ќе биде скромно во однос на големината на неговото дело и, во споредба со долгот што го имаме кон него како сликар на поетиката на македонскиот предел.“ (Викторија Васева Димеска)
Роден е во село Тресонче. Завршил ликовна академија во Софија во 1924 година а потоа престојувал во Франција во Монпелје и Париз., каде што меѓу другото работел и на академијата „Гранд Шомјер“ (1928). Излагал на повеќе групни изложби во Софија и во Југославија; меѓу другото на повеќе тематски и репрезентативни изложби на македонската уметност. Пандилов е претставник на жанрот битово сликарство со неговите дела што го обработуваат народниот живот и битот на македонскиот народ.
„ Ненадејната средба со Димитар Пандилов во мајското претпладне наситено со арома на липите крај ул. „Орце Николов“ остана незавршена. Сликарот на мали човечки радости, тивкиот шепот на луѓето од приградските населби и осамените вагонетки на пероните го илустрираше епот од Прличев за Кузмана. Пандилов мислеше дека е завршена неговата одисеја на селидби, прогони, немаштина и печалбарење од ден за ден, мислеше дека отпочнува неговиот нов уметнички живот со работен ден од раните утрини до доцните ноќи во ателјето. Се лутеше на телевизиските камери што ги овековечуваа 40-годишните напори на лента, зашто внесуваа немир во неговиот толку хармоничен дом, во неговото прво ателје. И се радуваше зашто ретко кога средствата за публицитет посредуваа меѓу неговите дела и љубителите на уметноста.
… Првиот чекор на Пандилов во сликарството не мина во дилема меѓу традиционалниот мијачки иконопис и импресионизмот, кој со магична моќ ги повлече новите сликарски генерации на периферните балкански академии. Тивко и без миноски врвици, тој го прифати импресионизмот така како што тој беше прифатен секаде вон Париз:
Марка на Македонска пошта од 1999 г. по повод стогодишнината од раѓањето на Пандилов
Цртачкото ткиво не направи концесии на боените односи, колоризмот никогаш триумфално не загосподари над другите елементи, не се расточи во флуидни воздушести намази што ги потиснуваат предметите на видливиот свет. Пандилов не створи антитет меѓу цртачките и боените вредности; уште во првите дела ги смири двата елемента, за да воспостави рамнотежа меѓу рационалните и емотивните компоненти. Впрочем, Пандилов не можеше по секоја цена да го жртвува цртежот, не само затоа што беше извонреден цртач по природа; неговиот свет ликовно овоплотен меѓу 1925-1930 година, подоцна ненадминат, во својот основен акцент ја донесуваше човечката фигура“, напишал Цветан Грозданов во „Блесок“.
Димитар Пандилов загинал во Скопскиот земјотрес на 26 јули 1063 година.
Автор:
Слични статии
-
-
Десет држави што ја цензурираа уметноста во 2017 година
11 јануари, 2018 -
Изложба по повод 100 години од раѓањето на Борко Лазески
25 октомври, 2017 -
Последни статии
-
Мирко Попов: „Мораме да се бориме за секој милиметар нормалност. Психички ни е неопходна таа борба. И музиката ни е неопходна.“
— 27 март, 2024Навикнат сум да живеам во комплетно недоразбирање со мнозинството. Порано мислев дека ако дадам сè од себе, во еден момент ќе се разбереме и ќе заживееме среќно и весело до крајот на животот. Тоа кога бев млад. Сега кога сум поискусен, кога можам да ги согледам дури и резултатите од сопствените залагања, јасно ми е…
-
Почина Слаѓана Милошевиќ иконата на новиот бран во поранешна Југославија
— 26 март, 2024На 69-годишна возраст почина Александра Слаѓана Милошевиќ, иконата на новиот музички бран во осумдесетите години во поранешна Југославија. Важеше за икона која ги рушеше сите табуа, а на пошироката јавност ѝ е најпозната по хит-нумерата „Принцеза“ која во 1984 година ја сними со Дадо Топиќ. Вистински бум направи со антологискиот хит и спот „Мики, Мики“…
-
Почина Томислав Петернек, легендарниот фотограф кој ги овековечи последиците од скопскиот земјотрес
— 24 март, 2024Познатиот српски фотограф Томислав Петернек почина на 91-годишна возраст во Белград. Тој беше носител на највисоките титули во професијата и добитник на повеќе домашни и меѓународни награди, а неговите фотографии беа објавени во најзначајните светски весници, пренесува РТС. Томислав Петернек е роден 1933 година во Винковци, а со фотографија се занимава од 1954 година, пишува…
-
ПОЧИНА МИРКО ПОПОВ, ЕДЕН ОД ПИОНЕРИТЕ НА ЕЛЕКТРОНСКАТА СЦЕНА ВО МАКЕДОНИЈА
— 24 март, 2024Денеска по кусо боледување почина еден од највлијателните и најуспешни скопски диџеи, музичари, композитори, текстописци, издавачи и продуценти Мирко Попов. Попов е роден во 1972 година во Скопје. Израснат во Градски ѕид, како што и самиот велеше во неговото „кучкар маало“, почнува да купува плочи и ја засакува музиката уште од основното училиште, што логично резултираше со првите…
-
Лидија Димковска е добитничка на наградата Роман на годината за „Единствен матичен број“
— 15 март, 2024Романот „Единствен матичен број“ на Лидија Димковска е добитник на наградата „Роман на годината“ за 2023 година што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“. Објавувањето на добитникот на наградата се одржа денеска во кафе-книжарницата „Буква“, а за победникот одлучуваше жири-комисија составена од Влада Урошевиќ, Бранко Цветкоски, Марија Ѓорѓиева, Сашо…
-
Пет романи во најтесен избор за наградата „Роман на годината“
— 11 март, 2024„Единствен матичен број“ од Лидија Димковска („Три“), „Ако се родат некакви чувства: зборник за љубовта на Гоце и Јанка“ од Блаже Миневски („Матица македонска“), „Заборав“ од Томислав Османли („ВиГ Зеница“), „Сѐ уште можам нешто да сторам“ од Фросина Пармаковска („Или – или“) и „Зелениот дворец“ од Сибо („Арс Либрис“) се петте романи што се најдоа…
-
ВРЕДНОСТА НА СПОМЕНИТЕ И НЕДОРАЗБИРАЊЕТО
— 18 февруари, 2024(Кон претставата „Поткровје“, по драмскиот текст „Цена“ на Артур Милер во продукција и режија на Александар Ивановски во копродукција со Македонскиот народен театар од Скопје. Главни улоги: Томислав Давидовски, Хари Михајловски, Елена Кузманов, Горан Ников) Двоактната пиеса на Артур Милер е напишана во далечната 1967 година, веднаш по неговите големи пиеси со кои стекнува светска…
-
ОБЛАК ЧИСТА АКТЕРСКА ИГРА
— 13 февруари, 2024(Кон претставата „Бура и продор“ по концепт и режија на Теа Беговска, а во продукција на Интернационалниот театарски фестивал „Скупи“. Главни улоги: Илин Јовановски, Дениз Рустеми, Бојан Лазаров, Миа Кантарџиева Петровска, Тодор Стојковски, Дин Ибрахим) Најпознатата сентенца на Питер Брук во неговото капитално теоретско дело „Празен простор“ вели: „Можам да земам кој било празен простор…
