(Кон поетската збирка „Секој секому огледало“ од Андреј Ал-Асади, во издание на ПНВ Публикации, Скопје, 2022)
Андреј Ал-Асади е млад поет со висока гама на мудрост во своите стихови. Неговите три поетски збирки нудат луцидни, контемплативни, но и сигнификантни стихови каде тој на многу наврати ја анализира релацијата „постоење – присутност“ во антрополошката траекторија на човекот.
Во оваа поетска збирка Ал-Асади говори за тивкото и незабележливо бегство на човекот од стравот, за неговото непрекинато себеоткривање кое го покриваат ноќта и неспокојот, за една релоцираност на времето и за исцедувањето на вечноста низ процепите на мистиката. Поетската збирка „Секој секому огледало“ за разлика од неговите други три збирки во своите стиховни рефлексии ја има и римата која во поетските пазуви на овој исклучително талентиран поет се вовлекува како метроном на промислата за древното Кокино, но и за неговата релација со денешните проживеани и измислени неспокои.
Андреј Ал-Асади
Сите поетски збирки на Андреј Ал-Асади возбудуваат на различен начин. Оваа поетска збирка е закотвена под ореолот на временските витли, за таму, со сите свои крици и лелеци да покаже колку бесмртноста на суровоста е самата формула на нашиот се пократок живот. Ал-Асади ја објаснува животворноста и духовниот немир „верувајќи дека ништо не е за навек“, но и верувајќи дека „стискаме ново сонце в дланки“. Тој зборува многу емотивно за љубовта како најголемиот лакмус на човековата присутност, но и за смртта како премин, за радоста како прокоба, а и за „азбуката на срцето.“ Срцето во овие стихови е водилка, а умот прилагодување, но кога застануваме кај храброста, тогаш низ овие стихови чувствуваме тивок гнев, вриеж кој е умешно воден од рациналните согледби, но и една достага која тука, во овој ракопис е многу специфична – имено, Ал-Асади низ поттекстите на своите стихови за чувствената меморија говори како да нема временска одредница, со тенок амалгам на иреверзибилност.
Три столба има оваа поетска книга на Ал-Асади вообличени во три дела (Секој секому огледало, Оди за срцето и каменот и Молец и свеќа) кои се извишуваат во длабоките значенски вриежи што тргнуваат отворајќи ги тешките врати на контемплацијата за да се нурнат во маглата на „другото“ битствување, да испишат неколку проѕирни биографии и спиритуални хагиографии. Во тие крај-пати и повремено замрачени стиховни согледби, овој млад поет ја црпи својата зрелост и стиховите во оваа поетска збирка линеат со едно прилично лесно провнато очудување од чија постојаност пак ние како читатели ја црпиме нашата осознаеност. Ова ме потсетува на една многу позната максима на големиот филозоф на дваесеттиот век Жан Бодријар која вели: „нема повеќе надеж за значењето: значењето е смртно. Изгледите, тие се бесмртни, неранливи на нихилизмот.“ Андреј Ал-Асади вели:
Би направиле сѐ што можеме
за животот да се покори
пред ветувања наместо борби
заземања, наместо солзи.
(Две во едно или едното за двете)
а она што останува како легитимитет на постоењето е веројатно послениот воз за да стигнеме во еден Авалон чија суштина веќе не ја наоѓаме ни во најлажливите ветувања. Оваа поетска збирка има вибрантна семиотика: се движи од видливите знаковни комплекси (солза, збор, дрво, јазик) па се до онаа насетувана семиотичка иконокластика (соништа, насмевка, тага, демони), а просторната и временска траекторија на овој исклучително талентиран поет се спојуваат во цитатните определби заграбени во историските и современите настани и имиња. Времето е солдат во овие стихови, а неговото оружје е духовниот опстанок за целата цивилизациска несреќа која се сублимира во повторната едноставност на животниот опит и тоа lege artis.
Навраќајќи се повторно на љубовта, во овие песни флуидот има тенка, но многу значајна глазура на материјализираност, едно особено чувство кое плени додека ги читате:
„Да, ти сакаш само да ме измамиш
Да ги отворам јас моите
А ти да ги затвориш своите очи
И две прозрачни крилја
Наеднаш да те кренат
И да те однесат
Во портокаловата крошна.“
(Химна за матицата)
Поетските ракописи на Андреј Ал-Асади лебдат и се разлеваат повремено положувајќи стихови од нив како максими, како мисли кои водат, но и мисли кои предупредуваат. Овој ракопис блеска со својата универзалност и специфика, носи цврста порака дека постоењето има своја длабока духовна сонда и дека љубовта е начин на живот во кој измамата со својата фаталност гради нови замоци на мудроста, но и искуство за оној друг живот кој не можеме да го спознаеме и само го нагаѓаме. Рефлексијата на Андреј Ал-Асади е фундаментална, далекусежна и слоевита и како што вели тој:
„И ние веќе стискаме ново сонце в дланки,
верувајќи дека ништо не е за навек,
дека вината конечно ќе се помири
со нашиот занес,
и ненаситно ќе грабаме напред.“
(Изгребани огледала)
Кога сме кај времето и постоењето, од оваа сјајна поетска збирка можеме да извлечеме нешто што би го нарекле реоткривање на себеси. Ал-Асади зборувајќи за комплексноста на животот и неговата различна интерпретација, наведува на тоа дека можеби преиспитувањето ќе ни ја заостри приустноста и дека така видливи ќе можеме да чекориме по животните патеки похрабро, а што е најважно подостоинствено. Оваа поетска збирка е од исклучителна важност најмногу заради својата специфика и уникатност. Но, не можеме да не спомнеме дека нејзината импактност лежи токму во поттекстите на духовните мета-транскрипти, една тенка линија што ја има само неговиот книжевен сензибилитет, како и едно пулсирање кое го чувствуваме, а не го рационализираме и токму тие вредности ја прават оваа стиховна авантура бурна и многу впечатлива. „Секој секому огледало“ е за секого постела од трња, но и долгоочекувана клетва што не можеме, а да не ја отстрадаме, заради нашите согледби и заради едно присуство за кое, авотот ни наметнува дека многу долго ќе го преиспитуваме.
На 34. поетска ноќ во Велестово годинава, предвидени се три поетски читања на кои ќе учествуваат десетина поети од земјава и од странство, ќе биде отворена ликовна изложба, како и работилница за креативно пишување и иновативно интерпретирање поезија наменета за млади од регионот, дебати за важноста на книжевниот превод и за улогата на пејзажот во…
(Кон романот „На дофат“ од Ена Катарина Халер во издание на ПНВ Публикации, Скопје, 2022) „Дозволи да биде покосен од неговото убедување дека луѓето не се раѓаат еднаш засекогаш на денот кога ги раѓаат нивните мајки, туку дека животот ги обврзува одново и одново да се раѓаат сами“, вели Габриел Гарсија Маркез во неговиот роман…
Уметноста не би требала да биде утилитарна, бидејќи тогаш е оштетена, идеолошки нагризана, значи – сомнителна. Би било најдобро таа да му служи на човекот да истрае, да не се уништи самиот себе, за што е најблиску од било кога, бидејќи е суетен, граблив, богохулен и лицемерен, вели Миливоје Млаѓеновиќ, селектор на годинешното 67. Стериино…
(Кон претставата „Убавите Види убаво горат“ од Симона Семенич во режоја на Маша Пелко и во продукција на „Прешерновиот театар“ од Крањ. Главни улоги: Дарија Рајхман, Весна Јевникар, Весна Слапар, Доротеја Надрах, Миха Родман, Аљоша Терновшек) Легендата за Убавата Вида инспирирала многу словенечки поети, драматичари и прозни автори меѓу кои и Иван Цанкар и Руди…
Под мотото „Лупење идеи“, годинава од 18 до 25 август ќе се одржи 13. издание на Фестивалот на креативен документарен филм „МакеДокс“. По две бурни години за целиот свет, повторно дојде време да си дадеме сила за реализирање на нови идеи, рекоа организаторите на „Македокс“ на денешната прес конференција. што се одржа на платото пред…
Почина Љубиша Никодиновски-Биш, театарски актер и продуцент и еден од основачите и долгогодишен селектор на фестивалот Млад отворен театар (МОТ) во 1976. Творештвото на Никодиновски – Биш е богато. Покрај со театарска критика и есеистика, работел и како театарски глумец и продуцент, а бил и раководител на театри и фестивали. Како тетарски глумец, работел во…
(Кон претставата „Избирачка“ од Коста Трифковиќ во режија на Ива Милошевиќ, а во продукција на Народниот театар од Суботица, Србија. Гл. улоги: Миња Пековиќ, Милош Станквоиќ, Срѓан Секулиќ, Игор Грекса, Владимир Грбиќ) Коста Трифковиќ е српски класик од деветнаесеттиот век, комедиограф кој ги пишуваш т.н. шеговити комедии и кој е еден од најпреведуваните писатели на…
Со филмот „Раката на господ“ на Паоло Сорентино ќе се отвори 43. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“ во Битола, што оваа година ќе се одржува од 19 до 26 август. Во Битола ќе пристигнат многубројни гости што се во врвот на светската кинематографија и воопшто во филмот. Така, на ова 43…